Όσοι ασχολούνται με τα σπορ ή ο τρόπος ζωής τους περιλαμβάνει έντονη σωματική δραστηριότητα, έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Ειδικά οι αθλητές αντοχής και οι δρομείς εκτιμάται πως έχουν απαιτήσεις αυξημένες σε ποσοστό που φτάνει το 70%.
Ο λόγος είναι ότι σε καταστάσεις εντατικής άσκησης υπάρχει αυξημένη καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν αιμοσφαιρίνη για την παραγωγή της οποίας είναι απαραίτητος ο σίδηρος. Όταν τα επίπεδα σιδήρου είναι χαμηλά, το σώμα παράγει πολύ λίγα ερυθρά αιμοσφαίρια ή κάθε κύτταρο περιέχει πολύ λίγη αιμοσφαιρίνη. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μη μεταφέρεται στα όργανα και στους μυς του σώματος όλο το οξυγόνο που χρειάζονται για να λειτουργήσουν.
Ιδιαίτερα η ρήξη ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι αναπόφευκτη στους δρομείς, με την επανειλημμένη κρούση του ποδιού στο έδαφος. Προκαλείται ουσιαστικά αιμόλυση, γι’αυτό το φαινόμενο ονομάζεται “foot-strike hemolysis”. Κατά την αιμόλυση απελευθερώνεται αιμοσφαιρίνη μέρος της οποίας απεκκρίνεται από τους νεφρούς, γι’αυτό ένα ακόμη φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στους δρομείς είναι η αιματουρία. Mαζί με το αίμα χάνεται και πολύτιμος σίδηρος.
Αντίστοιχα, το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων μπορεί να προκαλέσει τη ρήξη μυικών κυττάρων, την απελευθέρωση μυοσφαιρίνης και την απέκκρισή της από τους νεφρούς. Ο σίδηρος συμβάλει στην παραγωγή ενέργειας μέσω της μυοσφαιρίνης, η οποία λαμβάνει οξυγόνο από την αιμοσφαιρίνη και το διαχέει στα μυϊκά κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας. Όταν η διαδικασία αυτή παρεμποδίζεται λόγω της έλλειψης σιδήρου, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται.
Απώλειες σιδήρου υπάρχουν και μέσω του ιδρώτα που προφανώς αυξάνεται με τη σωματική άσκηση και μάλιστα περισσότερο στους άντρες απ’ό,τι στις γυναίκες. Η έλλειψη σιδήρου για τους αθλούμενους σημαίνει μειωμένες αθλητικές επιδόσεις και εύκολη κόπωση στις προπονήσεις και τους αγώνες. Επιπλέον εξασθενεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα και μειώνεται η αντοχή και η δύναμή τους. Έτσι ο σίδηρος είναι το θρεπτικό συστατικό που έχει τη μέγιστη διατροφική αξία γι’αυτούς, προκειμένου να είναι υγιείς και να έχουν υψηλή αθηλητική απόδοση.
Ο πιο κοινός τύπος αναιμίας, ονομάζεται σιδηροπενική αναιμία γιατί συνήθως συνδέεται με τη φτωχή πρόσληψη σιδήρου από τη διατροφή και είναι συχνή σε όσους ασκούνται τακτικά με μεγάλη ένταση και διάρκεια. Καθώς οι τιμές του σιδήρου μπορεί να χρειαστούν από 3 έως 6 μήνες προκειμένου να βελτιωθούν και από 6 μήνες έως ένα χρόνο για την πλήρη αναπλήρωση του ελλείματος στον οργανισμό, είναι κρίσιμο για τους αθλητές να προλαμβάνουν ενδεχόμενη ανεπάρκεια σιδήρου. Επίσης είναι προφανές ότι η περιστασιακή λήψη σιδήρου δεν αντιμετωπίζει βραχυπρόθεσμα την κόπωση όπως μπορεί να υποθέτουν κάποιοι αθλητές.
Η ρύθμιση των επιπέδων και η πρόληψη της ανεπάρκειάς των αποθεμάτων του σιδήρου στον οργανισμό αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχο όσων ασχολούνται με κάποιο άθλημα ή η καθημερινοτητά τους περιλαμβάνει την έντονη σωματική καταπόνηση.